Droogte houdt aan, waterschap alert

Weersverwachting

Vrijdag tot en met maandag is het droog met hoge temperaturen. Na het weekeind blijft het zonnig al neemt vanaf zondag de kans op een regen of onweersbui toe. De vooruitzichten op langere termijn zijn zonnig en warm, met elke dag een kleine kans op een (lokale) bui. Met de huidige verwachting zal het neerslagtekort de komende 10 dagen toenemen.

Neerslagtekort

Het neerslagtekort op weerstation Twenthe ligt met 83 mm op dit moment boven het lokale langjarig gemiddelde, maar nog wel onder de 5% droogste jaren. Gerekend over de afgelopen 30 dagen is er op weerstation Twenthe 36 mm regen gevallen, tegen normaal 56. In het noorden van ons gebied, op weerstation Hoogeveen, ligt het neerslagtekort met 85 mm ook boven het lokale langjarig gemiddelde. Daar viel over de afgelopen 30 dagen 19 mm regen, tegen normaal 64 mm.

De exacte neerslaghoeveelheden zijn onzeker en kunnen lokaal sterk verschillen. De meetstations geven een beeld van de lokale omstandigheden.

Drie soorten droogte

Er zijn drie soorten droogte. Het is meteorologisch droog wanneer het langere tijd niet regent. Dit is het weertype dat we nu ervaren. Daarnaast hebben we de hydrologische droogte. Deze ontstaat wanneer er lage rivierafvoeren en lage oppervlakte- en grondwaterstanden zijn. Op dit moment is er verlaagde afvoer in verschillende beken/rivieren en is de oppervlaktewaterstand op verschillende plekken laag. De grondwaterstanden zijn echter op de meeste plaatsen in ons gebied nog rond normaal voor de tijd van het jaar. Als laatste is er nog de droogte in de toplaag van de bodem. Door warmte, zon, neerslagtekort en wind verdampt er uit de bovenste laag van de aarde op dit moment veel vocht. Deze laag wordt vervolgens gortdroog en als er geen begroeiing is ontstaan zelfs stofwolken.

Rijn, IJssel en IJsselmeer

De waterstand op de Rijn en de IJssel is dalende en kan half juni onder het laagwatercriterium komen, dan spreken we officieel van laagwater. We nemen deze informatie mee in onze update, omdat we voor een deel van ons gebied water inlaten uit de IJssel via het Twentekanaal. Wanneer de waterstand in de IJssel erg laag is, kan er met behulp van extra pompen toch water worden ingelaten. We houden de situatie nauwlettend in de gaten.

Daarnaast wordt in het noordelijk deel van ons gebied tijdens droogte water ingelaten via het IJsselmeer. Dit heeft Rijkswaterstaat afgelopen zomer ook gedaan. Wanneer het water in de IJssel extreem laag mocht komen te staan, kan dat echter beperkingen geven voor de wateraanvoer naar ons beheersgebied.
Op het IJsselmeer wordt het peil verder verhoogd naar -0,125 m NAP in plaats van -0,20 m NAP. Dit om beter voorbereid te zijn op een droogteperiode.

Oppervlaktewater

In ons beheergebied staan de stuwen in wateraanvoergebied al geruime tijd op zomerpeil of zelfs iets daarboven. Wanneer dat niet zo is komt dat vaak omdat er werkzaamheden worden uitgevoerd. Wel zit er een maximum aan de hoeveelheid water die we vast kunnen houden. Wanneer de bodem vol is en stuwen te hoog zouden staan, kan er namelijk wateroverlast optreden wanneer er hoosbuien ontstaan. Er blijft ook stroming in veel watergangen nodig voor de planten en dieren die daar in leven. Veel van deze dieren gedijen niet in stilstaand water. We blijven maatwerk leveren en spelen lokaal in op de actuele situatie. Het neerslagtekort en de warme periode zorgen op dit moment niet voor extreme situaties. Wel zijn we alert en nemen we waar nodig maatregelen.

Beregeningsregeling

De beregeningsregeling is op dit moment van kracht (geldt jaarrond). Indien de eerstvolgende benedenstroomse stuw van een waterloop niet meer afvoert, mag niet worden onttrokken. Er moet dan bijvoorbeeld worden gestopt met beregenen uit deze waterloop. Hiermee leveren wij maatwerk en beschermen wij het watersysteem direct waar dat nodig is. Het waterschap voert hier controles op uit en bij overtredingen wordt handhavend opgetreden.

Grondwater

Momenteel bevinden de meeste grondwaterstanden zich rond het gemiddelde, zowel in natuur- als landbouwgebied. We zijn het voorjaar met acceptabele grondwaterstanden gestart en we hebben zo veel mogelijk water vastgehouden, waardoor we een buffer op hebben gebouwd. De bodem, de spons waarin het water wordt opgeslagen, proberen we met elke neerslag aan te vullen. Dit is maatwerk en kan niet overal.

Met de huidige weersverwachting zal de grondwaterstand de komende week naar verwachting wel dalen.

Waterkwaliteit

Door de geringe neerslag en het recente warme weer is de watertemperatuur in vijvers opgelopen. Omdat warmer water minder zuurstof bevat, is het zuurstofgehalte in vijvers de afgelopen tijd afgenomen. De hoeveelheid zuurstof in een vijver is van groot belang voor de waterkwaliteit en waterorganismen, zoals vissen. Naast zuurstof tekort kunnen in stilstaand of weinig stromend water ook andere kwaliteitsproblemen ontstaan, zoals blauwalgen (groep algen die bij overmatige bloei giftig kunnen zijn) en mogelijk botulisme. Ook hoosbuien kunnen leiden tot acute problemen, zoals vissterfte.
Vijvers in stedelijk gebied zijn het meest kwetsbaar. Daar loopt de temperatuur sneller op en zakt het waterpeil sneller. Ook komt er daar bij hoosbuien meer stof en rommel van straten en huizen in het water.
We blijven alert op de ontwikkelingen en we kunnen maatregelen nemen om grootschalige waterkwaliteitsproblemen te voorkomen.

Zwemwater

In oppervlaktewater kan de waterkwaliteit in de zomer snel onder druk komen te staan. Ga daarom alleen zwemmen in officiële zwemplassen. Deze worden regelmatig gecontroleerd. Ook is het beter uw huisdier niet te laten zwemmen in water van vijvers of ander stilstaand water. De actuele zwemwaterkwaliteit is terug te vinden op zwemwater.nl.

Bruinrot - NVWA

In verband met de aanwezigheid van de bruinrotbacterie, kan de NVWA in bepaalde gebieden beregeningsverboden instellen voor het gebruik van oppervlaktewater voor de teelt van aardappelen en tomaten. De NVWA voert de handhaving op het beregeningsverbod uit via een helikopter en vanaf de weg.
Op de volgende website is te bekijken waar de beregeningsverboden van kracht zijn:
Gebieden met verbod op gebruik oppervlaktewater | Plantenziekten en plagen | NVWA Nadere informatie over het beregeningsverbod van de NVWA is te vinden op: Verbod gebruik oppervlaktewater bij teelt van aardappelen en tomaten | Plantenziekten en plagen | NVWA