Programma watersysteem

Begin 2019 heeft het bestuur de beleids- en procesevaluatie, naar aanleiding van de droogte uit 2018, vastgesteld. De aanbevelingen uit de evaluaties zijn opgepakt in 2019. Zo zijn stuwen langer op zomerpeil gehouden, is de communicatie sterkt verbeterd en zijn er duidelijkere richtlijnen vastgesteld voor onttrekkingen. Daarnaast is er besloten tot een stimuleringsregeling voor verplaatsen van grondwaterbronnen in de nabijheid van kwetsbare natuur en zijn er pilots en beleidsontwikkeling begonnen voor een robuust(er) watersysteem.

Tegelijkertijd hebben we in 2019 opnieuw een erg droog jaar gehad. Er zijn diverse maatregelen getroffen door de organisatie, zoals stuwen langer op het zomerpeil houden en aangepast maaien, om schades zoveel mogelijk te voorkomen.

De realisatie van het Zoetwatervoorziening Oost Nederland (ZON-programma) ligt op koers. In de periode 2016-2019 is in totaal voor ruim € 9,7 miljoen aan maatregelen getroffen die bijdragen  ons beheergebied klimaat robuust te maken. De interne prestatie in hectares beïnvloedbaar gebied blijft echter wat achter, omdat vooraf deze hectares moeilijk te voorspellen zijn.

De buitenwerkingstelling van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) heeft ook het waterschap in 2019 geraakt. Het gevolg was dat verschillende projecten geen doorgang konden vinden of zijn vertraagd. Medio 2019 leek het om 27 projecten te gaan. Het waterschap heeft hierop geanticipeerd door een handelingsperspectief op te stellen. Dit door de voorbereiding van projecten te continueren en daar waar mogelijk projectplannen vast te stellen. Daardoor kunnen de meeste projecten, zij het met enige vertraging, toch doorgang vinden.

Met toezicht en handhaving is er een bijdrage geleverd aan de waterkwaliteit door het bestuurlijk afgesproken aantal controles uit te voeren. Het naleefgedrag hierbij was 53%, wat betekent dat bij 47% van de controles de wet- en regelgeving niet werd nageleefd. Het plan voor 2020 zet daarop verdere actie. Tevens is er tijdens de droogte extra gecontroleerd en is zo een bijdrage geleverd aan het peilbeheer.

In 2019 is de ontwikkeling van assetmanagement (onderhoudsfilisofie waarin alle bedrijfsmiddelen worden betrokken zodat een afgewogen keuze wordt gemaakt voor een balans tussen bedrijfszekerheid en kosten) verder ingezet. De bijsturing om in bouwteamverband te gaan werken heeft ervoor gezorgd dat we sneller en efficiënter renovaties konden oppakken.

Bij de baggerwerkzaamheden hebben we last gehad van de PFAS-problematiek (PFAS zijn stoffen die soms giftig maar vooral niet biologisch afbreekbaar zijn). Door het tijdelijk handelingskader van medio 2019 van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat konden we bagger met PFAS onder bepaalde voorwaarden, veilig gebruiken. Een deel van het baggerwerk liep vertraging op omdat er meer onderzoek nodig was en de tijdelijke regels erg streng waren. Eind 2019 is dit kader aangepast met een ruimere norm. Dit leidt ertoe dat de toepassingsmogelijkheden van grond en bagger weer acceptabel zijn.

Ten aanzien van onze bruggen is een meerjarendoorkijk gemaakt voor renovaties en/of vervanging. Hierdoor is beter inzichtelijk welk onderhouds- en vervangingsregime met bijbehorende investeringen hiervoor nodig is.

Ook is in 2019 een start gemaakt met de verkenning op welke wijze de proces automatisering watersysteem (telemetrie), vervangen zou moeten worden. Dit vraagt de komende jaren veel aandacht.

De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) schrijft voor dat uiterlijk 2027 in heel Europa de kwaliteit van alle wateren zowel chemisch als ecologisch op orde moet zijn. De richtlijn omvat onder andere het herstel van ecosystemen in en rond waterlichamen.

In 2019 is 13 kilometer herinrichting van waterlopen en 3 opgeheven visbarrières opgeleverd conform de KRW. Deze prestatie is voornamelijk bereikt bij het project Reggedal te Enter. Een prachtig voorbeeld van een klimaat robuust beekherstelproject, waarin meerdere doelen samen komen. Zoals KRW, natuur, klimaatbestendigheid, veiligheid en recreatief medegebruik. Daarnaast zijn in 2019 diverse projecten verder voorbereid zodat deze de komende jaren in uitvoering kunnen worden genomen. Het gaat hierbij om projecten rondom de Dinkel en het Nieuwe Drostendiep.

Vechtstromen is trekker van drie gebiedsprocessen in het kader van Natura2000/Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)/KRW, namelijk de Regge, Dinkel en Vecht. In 2019 is besloten, na de planvoorbereidingsfase, als waterschap nu ook de uitvoeringsfase te gaan trekken voor de N2000-KRW-projecten Reggedal en Dinkeldal.

In het project Duursaam glashelder en het project wasplaatsen zijn in 2019 stappen gezet en zo wordt samen met de bedrijven in het gebied een bijdrage geleverd aan het verbeteren van de oppervlaktewaterkwaliteit.