In 2024 meer muskusratten en beverratten gevangen in Noordoost-Nederland

Gepubliceerd op 21 januari 2025

De vier waterschappen in Noordoost-Nederland vingen in 2024 gezamenlijk 30 procent meer muskusratten (knaagdier van 1,5-2 kg dat sinds de vorige eeur in Nederland voorkomt de oevers en dijken kan ondermijnen) dan in 2023. Het aantal gevangen beverratten steeg met 10 procent. In ons gebied verdubbelde het aantal gevangen muskusratten. Dit kwam door een inhaalslag in gebieden waar nog populaties aanwezig waren, meer instroom uit Duitsland en het hoge water in de winter en het voorjaar van 2024.

Door het hoge water en de sterke waterstroming zochten de muskus- en beverratten verder stroomafwaarts hun heil. In een brede strook langs de Duitse grens zijn de meeste muskusratten (knaagdier van 1,5-2 kg dat sinds de vorige eeur in Nederland voorkomt de oevers en dijken kan ondermijnen) gevangen. Dit is ook terug te zien in de cijfers van enerzijds de grenswaterschappen Hunze en Aa’s en Vechtstromen en anderzijds Noorderzijlvest en Drents Overijsselse Delta.

Cijfers Muskusratten Noordoost-Nederland

Waterschap

Vangsten 2024

Vangsten 2023

Waterschap Drents Overijsselse Delta

1.097

1.090

Waterschap Hunze & Aa’s

2.927

3.179

Waterschap Noorderzijlvest

485

441

Waterschap Vechtstromen

3.690

1.599

Totaal Noordoost

8.199

6.309

Beverratten

We zien vanaf 2023 een forse stijging in de vangsten in Noordoost-Nederland. In 2024 hebben we voor de eerste keer meer dan 600 beverratten gevangen.
Nederland heeft geen eigen populatie beverratten. Ruim 95 procent van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland. Dit is terug te zien in de cijfers van de grenswaterschappen Vechtstromen en Hunze en Aa’s. Als beverratten direct langs de grens worden gevangen, wordt voorkomen dat ze zich opnieuw over het hele land verspreiden. Het aantal beverratvangsten langs de grens is in heel Nederland toegenomen.

Cijfers Beverratten Noordoost-Nederland

Waterschap

Vangsten 2024

Vangsten 2023

Waterschap Drents Overijsselse Delta

8

2

Waterschap Hunze & Aa’s

314

250

Waterschap Noorderzijlvest

3

1

Waterschap Vechtstromen

290

308

Totaal Noordoost

615

561

Ook landelijke stijging vangsten

In heel Nederland hebben de 21 waterschappen ook meer muskus- en beverratten gevangen. Er zijn in 2024 bijna 14.000 meer muskusratten gevangen, een stijging van 27 procent ten opzichte van 2023. Het aantal beverratvangsten in 2024 bedroeg 1.842, een toename van 13 procent.

Schade aan dijken

Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland, ze zijn hier door menselijk handelen beland. Ook hebben de dieren bij ons nauwelijks natuurlijke vijanden. De dieren worden bestreden omdat ze schade brengen aan waterkeringen en oevers, door holen en gangen in dijken te graven. Ook maken ze nestkommen met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Zo veroorzaken ze verzakkingen in dijken en kades. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken en een polder onder water lopen.

Bedreiging biodiversiteit

De muskus- en beverratten vormen ook een bedreiging voor de biodiversiteit. De dieren staan daarom allebei op de Europese lijst van invasieve soorten. Ze eten planten als riet en lisdodde weg, en verdringen daardoor inheemse diersoorten zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet. Deze vogels leven in het riet, waar ook de muskus- en beverratten hun leefomgeving hebben.

Terugdringen tot landsgrens

De bestrijding van muskus- en beverratten is in ons land bij wet geregeld. In 2019 is besloten door waterschappen om, net als de beverrat (groot knaagdier (tot 10 kg) dat vanuit duitsland Nederland intrekt), ook de muskusrat terug te dringen tot de landsgrens. We streven ernaar dat in 2034 in het binnenland van Nederland geen levensvatbare populatie meer is.

De ingezette daling van de afgelopen jaren is in 2024 helaas niet doorgezet. Er ligt dus nog een flinke uitdaging richting 2034.