Voormalig Programma Aanpak Stikstof (PAS)

Gepubliceerd op 10 oktober 2019

De Raad van State heeft op 29 mei 2019 de uitspraak gedaan dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet langer mag worden gebruikt als basis voor toestemming voor activiteiten en projecten. Dit heeft gevolgen voor tal van projecten, in heel Nederland. Ook waterschappen worden door de buitenwerkingstelling van het PAS geraakt.

Wat houdt de uitspraak van de Raad van State in?

Tot de uitspraak van de Raad van State kon op basis van het PAS, vooruitlopend op toekomstige positieve gevolgen van maatregelen voor beschermde natuurgebieden, alvast toestemming worden gegeven voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor diezelfde natuurgebieden. Het gaat hier om activiteiten waarbij stikstof vrijkomt en waar beschermde natuurgebieden nadeel van ondervinden. Zo’n toestemming ‘vooraf’ mag niet (meer). Daarnaast heeft de Raad van State geoordeeld dat de vrijstelling voor beweiden en bemesten in strijd is met de Habitatrichtlijn, omdat niet vooraf is uitgesloten dat de betrokken depositie niet leidt tot aantasting van de natuur.

Dit heeft gevolgen voor tal van projecten in Nederland. Want bij bijna alle projecten is sprake van stikstofuitstoot. Denk bijvoorbeeld aan uitlaatgassen van materieel dat wordt ingezet bij de uitvoering van een project, zoals graafmachines en (vracht)wagens. Veel projecten hebben dan ook te maken met de uitspraak van de Raad van State. Alleen plannen of vergunningen die onherroepelijk zijn of werkzaamheden waar geen vergunning voor nodig is, zijn hierop uitgezonderd.

Hoe gaat Vechtstromen met de uitspraak van de Raad van State om?

We hebben in de zomer van 2019 een inventarisatie uitgevoerd en daaruit bleek dat 27 projecten van Vechtstromen op korte termijn te maken hebben met de uitspraak van de Raad van State, omdat voor deze projecten op dit moment geen omgevingsvergunning voor deze projecten kan worden afgegeven. Medio september is landelijk de zogenoemde ‘AERIUS-calculator 2019’ beschikbaar gekomen. Hiermee kan de uitstoot van stikstof en de neerslag daarvan op Natura 2000-gebieden worden berekend. Deze methodiek moest vanwege de uitspraak van de Raad van State namelijk worden aangepast. Alle PAS-gerelateerde elementen zijn verwijderd uit AERIUS Calculator. De 27 geïnventariseerde projecten kunnen momenteel aan de hand van deze methodiek worden beoordeeld, met als mogelijke uitkomst dat er geen beletsels zijn om een omgevingsvergunning te verlenen en gestart kan worden met de uitvoering van projecten. Voordat projecten zijn doorgerekend aan de hand van de AERIUS-calculator 2019 is niet aan te geven welke projecten geen beletsels ondervinden en welke wel.

Voor projecten die zorgen voor herstel van Natura2000-gebieden kunnen we naar verwachting als eerste weer vergunningen aanvragen, omdat deze projecten juist de stikstofhoeveelheid in het milieu verminderen. Hoe snel dat kan, is nu nog niet duidelijk. Dit geldt ook voor projecten die de stikstofuitstoot binnen het project kunnen compenseren. Voor projecten die dat niet kunnen, is het op dit moment nog onzeker wanneer weer omgevingsvergunningen kunnen worden aangevraagd of projectplannen vastgesteld. Overigens kan de voorbereiding van projectplannen voorlopig nog wel ‘gewoon’ doorgaan. En hier gaan we ook mee door.

Meer informatie

Meer informatie over PAS en de uitspraak van de Raad van State is onder meer te vinden op de website van Bij12.