Vervangen stuw en vispassage Doorbraak

We gaan de eerste vaste stuw in de Doorbraak bij Bolscherlanden (Bornerbroek) vervangen door een nieuwe stuw die in hoogte verstelbaar is. Hiermee kunnen we het waterpeil beter sturen. De nieuwe stuw kan in samenspel met de Mariastuw in de Loolee het water goed verdelen. Hiervoor worden bij de nieuwe stuw ook meetpunten aangelegd. Bij de Mariastuw zijn deze meetpunten al aanwezig.

Impressie van de nieuwe stuw. De omgeving van de stuw blijft zoals het nu is.

Bij de aanleg van de nieuwe stuw gaan we ook de vispassage op die locatie vernieuwen. Deze wordt ongeveer 230 meter lang. Deels maken we gebruik van een bestaande watergeul die iets vergraven wordt. Tussen de vistrappen komen bekkens met een lengte van ca. 10 m. Deze bekkens zorgen voor rustplaatsen voor vissen.

Door de aanwezigheid van bomen komt de vispassage deels in de schaduw. Dit is gunstig voor het water en de vissen. Voor de aanleg van de vispassage moeten we een aantal bomen (jonge berken opslag) kappen. Op andere plekken langs de vispassage planten we daarvoor nieuwe bomen.

De nieuwe stuw en vispassage komen een paar meter stroomopwaarts van de huidige stuw en vistrap.

Het tracé van de nieuwe vistrap bij de stuw Bolscherlanden

Er stroomt nu te weinig water vanuit de Loolee in de Doorbraak en we hebben weinig mogelijkheden om het water te verdelen. Dit is vooral belangrijk bij weinig of juist grote wateraanvoer. We hielden er rekening mee dat er maatregelen nodig waren om het water goed te verdelen. In het ontwerp van ongeveer 25 jaar geleden stond een dam in de Loolee om al het Looleewater de Doorbraak in te sturen. Die dam zou later worden aangelegd als apart project. In de tussentijd konden we ervaring opdoen met het nieuwe beeksysteem. Ook werden verschillende onderzoeken uitgevoerd.

In een recent hydrologisch onderzoek hebben we gebruik gemaakt van de nieuwste technieken, modellen en ervaringsgegevens om de stroming en waterhoogtes in kaart te brengen. Kennis die 25 jaar geleden nog niet beschikbaar was. Het onderzoek omvat niet alleen de Loolee en de Doorbraak, maar ook de wateren waar de twee beken naartoe stromen. Zoals de Regge, Lateraalkanaal en Linderbeek. Dit onderzoek gaf veel nieuwe inzichten, waardoor we nu afgewogen keuzes kunnen maken om de waterverdeling te verbeteren.

Op basis van de uitkomsten van het onderzoek hebben we besloten om de oorspronkelijk geplande dam in de Loolee niet aan te leggen. Voor de hoeveelheid water die de Doorbraak in kan zonder dat dit tot overlast leidt is het niet nodig. Wel moet de eerste vaste stuw in de Doorbraak in hoogte verstelbaar worden om het waterpeil beter te kunnen sturen. De nieuwe stuw kan in samenspel met de Mariastuw in de Loolee het water goed verdelen.

Naast het sturen van het water kunnen we ook het waterpeil beter handhaven. Sinds de aanleg van de Doorbraak schommelt het waterpeil het hele jaar rond de 10,40 m+NAP. Dit is anders dan de bedoeling is, namelijk in de zomer rond 10,50 m+NAP en in de winter wat lager (10,30 m+NAP). De ervaring heeft geleerd dat het vaste peil niet leidt tot problemen in het gebied. Ook blijkt dat planten en dieren in de Loolee en Doorbraak zich de afgelopen jaren hebben aangepast aan het vaste peil. als de nieuwe stuw klaar is blijft het waterpeil in de Loolee en Doorbraak 10,40m+NAP. Bij hoge waterafvoeren (bijvoorbeeld als het een lange periode veel regent) kunnen we de stuwklep anders instellen en kan er meer water door de Doorbraak stromen.

We hebben de vergunningen voor de bouw van de stuw en de vistrap en het kappen van de bomen (jonge berken opslag) eind december aangevraagd. De verwachting is dat de bouwwerkzaamheden medio 2026 kunnen beginnen.