Snel reagerend watersysteem vraagt om waakzaamheid

Gepubliceerd op 24 november 2023

Na oktober, gaat ook november de boeken in als een natte maand. De grondwaterstanden zijn daardoor momenteel hoog en de bodem is op veel plaatsen verzadigd. Het hoge water heeft nog niet voor grote problemen gezorgd. Ons snel reagerende watersysteem op de hellingen van de hoge zandgronden, zorgt er wel voor dat we alert moeten zijn voor nog meer regen. We houden daarom de weersvoorspellingen goed in de gaten. Op plekken waar dat inmiddels mogelijk is houden we weer water vast voor het komende voorjaar.

Op dit moment staat het grondwater op veel plaatsen hoog en is de bodem verzadigd. Ook het watersysteem, dat onder meer bestaat uit sloten, beken en rivieren, zit vol. Dit water willen we in principe vasthouden in ons gebied, zodat we nu al een buffer opbouwen voor een mogelijk droge zomer. We hebben aan de andere kant ook ruimte nodig om een eventuele grote regenbui op te kunnen vangen in het gebied. Daarom voeren we veel water af, bijvoorbeeld via de Vecht. De stuwen staan daar dan ook grotendeels laag, met als gevolg een hoge stroomsnelheid van het water. Het laat goed zien welke keuzes er het hele jaar door moeten worden gemaakt om zowel droge als natte weersextremen zo goed mogelijk aan te kunnen.

Rijn en IJssel

Sinds 15 november is de afvoer van de Rijn en IJssel gestegen door de vele neerslag die is gevallen. Deze week is de grens van 13 meter boven NAP gepasseerd, maar inmiddels begint het te zakken.. Deze daling zal zich in tot het einde van deze maand verder doorzetten, waarbij de waterstand rond 11 meter boven NAP gaat uitkomen.

De waterstand op de Rijn en IJssel heeft geen effect op de waterstanden in ons beheergebied. Deze watersystemen zijn namelijk gescheiden van elkaar. Dus als de Rijn buiten zijn oevers treedt, betekent dat niet meteen dat er ook bij ons problemen zijn.

Weer en weersverwachting

Vandaag wordt onstuimig weer verwacht, met vooral in het noorden kans op zware windstoten.  In het weekeind neemt de buienkans wat af met dalende temperaturen waarbij het guur kan worden. Op de lange termijn blijft het Aanhoudend wisselvallig met dagelijks kans op neerslag.

Neerslag afgelopen 30 dagen

Gerekend over de afgelopen 30 dagen is er op weerstation Twenthe maar liefst 142 mm regen gevallen, tegen normaal 65. In het noorden van ons gebied, op weerstation Hoogeveen, viel over de afgelopen 30 dagen ook 134 mm regen, tegen normaal 74 mm.

De exacte neerslaghoeveelheden zijn onzeker en kunnen lokaal sterk verschillen. De meetstations geven een beeld van de lokale omstandigheden.

Grondwater

Het grondwater zit in ons hele beheergebied ruim boven gemiddeld. Bij 95% van onze grondwatermeetpunten is de grondwaterstand hoger dan normaal, en bij 90% zelfs zeer hoog. De verwachting is dat de grondwaterstand de aankomende week iets gaat dalen.

Oppervlaktewater

Op onze hoge zandgronden hebben we een snel reagerend watersysteem. Een flinke regenbui zorgt ervoor dat de waterstand in korte tijd heel snel kan stijgen. We hebben dan weinig tijd om te reageren. Dit wordt versterkt doordat de hoogteverschillen in ons gebied ervoor zorgen dat het water snel stroomt en ook is momenteel de grond verzadigd en zitten de watergangen goed vol.

We houden daarom de weersvoorspellingen goed in de gaten en kijken continu welk effect het weer kan hebben op de waterstanden.

Momenteel heeft de Vecht bij Emlichheim een afvoer van circa 45 m3/s tegen 65 m3/s afgelopen week. Volgens de huidige modelverwachting zal de afvoer de komende dagen ongeveer gelijk blijven. We houden in de gaten hoe de waterstanden zich ontwikkelen.

Bij Gronau heeft de Dinkel momenteel een afvoer van circa 5 m3/s tegen 11 m3/s afgelopen week. Volgens de huidige modelverwachting zal de afvoer verder afnemen.