Stuwen aanpassen voor de passage van vis en andere waterdieren


In de loop van de tijd hebben we in onze beken en rivieren stuwen en andere obstakels gebouwd. In het verleden werd er meestal niet op gelet dat die “kunstwerken” voor vis en andere kleine waterdieren een enorme barrière werden.

Met name voor trekvissen, als de winde, serpeling en kwabaal, die zich verplaatsen over grote afstanden, bleek dat een groot probleem. Ze bereiken hun paaigebied niet meer en verdwijnen uit het water. Maar ook andere vissen zoals de bittervoorn, rivierdonderpad, bermpje en beekprik kunnen trekgedrag over kortere afstanden vertonen en hebben last van deze barrières.

Om iets aan dat probleem te doen, worden bij stuwen en andere kunstmatige barrières in belangrijke visroutes nu vispassages gemaakt. Dat kunnen strakke vistrappen zijn waarin de vis steeds een bakje hoger kan zwemmen om boven te komen. Maar er zijn ook mogelijkheden zoals natuurlijk ogende nevengeulen, waar de vis langer kan verblijven omdat dat milieu op zich al op een beek lijkt en er stroming en zuurstofrijk water is.

Het waterschap probeert de vispassages zo natuurlijk mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door zoveel mogelijk te werken met materialen zoals Europees hout en houtstronken en keien.

Vislift

Het vispasseerbaar maken van waterlopen kan niet overal op natuurlijke wijze. Bijvoorbeeld omdat het waterschap geen eigen grond rond een waterloop heeft. Op die plekken kunnen we kiezen we voor technische oplossingen zoals de Vislift. Dit is een innovatieve ronde constructie met aan de binnenkant een soort wenteltrap voor vissen en andere in het water levende organismen.

Een aantal waterschappen heeft al ervaring opgedaan met de vislift. Ook Waterschap Vechtstromen gaat een aantal visliften plaatsen in het Loodiep.

Ingebouwde sensoren registreren welke vissoorten de vislift passeren en hoeveel het er zijn. Ook worden de waterhoogte, stroomsnelheid, vervuiling en blokkades geregistreerd en kan de stroomsnelheid worden afgestemd op de vissoorten. Ecologen, water- en peilbeheerders van het waterschap krijgen hierdoor meer inzicht in ons watersysteem.