Medicijnresten blijken goed en betaalbaar te verwijderen uit afvalwater
In de afgelopen 2 jaar is de BODAC-techniek om medicijnresten uit rioolwater te halen uitgebreid onderzocht. Is het een betaalbare methode, en kan deze op meer plekken in Nederland ingezet worden? Het antwoord is ja! De techniek werkt goed en is klaar om breder ingezet te worden. Tegelijkertijd wordt de techniek verder doorontwikkeld, om te bepalen of BODAC ook bij kan dragen aan het verder verminderen van de stikstof- en fosfaatuitstoot van rioolwaterzuiveringen (RWZI (rioolwaterzuivering)'s).
Even terug naar het begin
Sinds 2010 maakt NieuWater in de PuurWaterfabriek in Emmen ultra-puur water. Dat wordt gedaan met gezuiverd afvalwater van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Emmen. Het ultra-puur water wordt gebruikt als proceswater in de industrie. Eén van de zuiveringstechnieken die wordt toegepast door NieuWater om alle stoffen uit het afvalwater te halen, is biologische actieve koolfiltratie met zuurstofdosering (BODAC).
Bacteriën zorgen in dit systeem, zo is eerder ontdekt, voor de afbraak van medicijnresten. Daarmee voorkom je dat de medicijnresten in het oppervlaktewater terecht komen. Deze techniek lijkt veelbelovend om breder toegepast te worden. Uit metingen blijkt namelijk dat het BODAC-concept veel restanten van geneesmiddelen grotendeels (>80%) uit gezuiverd rioolwater (rwzi (rioolwaterzuivering)-effluent (het in de rioolwaterzuiveringsinstallatie gezuiverde water dat geloosd wordt op oppervlaktewater)) verwijdert.
Veelbelovende techniek
De medicijnrestverwijdering maakt BODAC een veelbelovende techniek voor nabehandeling van rwzi-effluent. De BODAC-installatie van de PuurWaterfabriek wordt gevoed met water waar alle zichtbare deeltjes uit zijn gehaald met de zogenaamde ultrafiltratie (UF). Dit is relatief duur. Daarom is in 2021 onderzocht hoe BODAC presteert wanneer het gevoed wordt met gezuiverd rioolwater van de RWZI dat alleen is gefilterd met een trommelzeef. Deze methode is goedkoper… èn het blijkt te werken!
Onderzoek met verse koolkorrels
Voordat de BODAC-techniek op een bredere schaal ingezet kan worden, is in 2022 een tweede pilotonderzoek gestart. Hierbij is een BODAC-pilot filter gebouwd, gevuld met verse nieuwe koolkorrels. Hoe lang duurt het voordat BODAC met verse koolkorrels medicijnresten verwijdert op dezelfde wijze als in de bestaande installatie? En hoe verloopt de verwijdering van medicijnresten bij dit proces? De resultaten van dit onderzoek blijken positief: direct vanaf de opstart van het proces met verse kool worden medicijnresten uit afvalwater verwijderd. In de eerste periode via adsorptie, na een jaar werkt het biologische proces en zijn de resultaten vergelijkbaar met de bestaande installatie.
Kansen voor verwijdering fosfaat en ammonium
We kunnen na 2 jaar onderzoek concluderen dat de BODAC-techniek voor het verwijderen van medicijnresten uit afvalwater succesvol is. Met deze bewezen techniek is het mogelijk om tegen beperkte kosten te voorkomen dat medicijnresten in het milieu terecht komen. Nu liggen er kansen voor het breder toepassen van deze techniek. Daar gaan we de komende tijd mee aan de slag.
Tegelijkertijd wordt er verder onderzoek gedaan naar de doorontwikkeling van de BODAC-techniek. Zo zijn er bijvoorbeeld kansen voor het verwijderen van fosfaat en ammonium uit afvalwater, in combinatie met het verwijderen van medicijnresten. Hiermee kan BODAC bijdragen aan het verder terugbrengen van de stikstof- en fosfaatuitstoot van RWZI’s.
BODAC-pilot in ander onderzoek
Eén van de BODAC-pilot installaties bij de PuurWaterfabriek is in oktober verhuisd naar waterschap Noorderzijlvest. Op de rioolwaterzuivering in Garmerwolde doet dit waterschap onderzoek naar het verwijderen van medicijnresten uit gezuiverd afvalwater.
Bij dit onderzoek worden door waterschap Noorderzijlvest meerdere innovatieve technieken getest. De installatie met de BODAC-techniek draait de komende anderhalf jaar mee in dit onderzoek, zodat resultaten met elkaar vergeleken kunnen worden. En op welke wijze dit extra gezuiverde afvalwater vervolgens ingezet kan worden als bron voor industriewater.
Uitvoering pilot-onderzoek
Het BODAC pilot-onderzoek wordt uitgevoerd vanuit een samenwerkingsverband tussen NieuWater, WMD Drinkwater, WLN en waterschap Vechtstromen. Daarnaast heeft Jotem Watersolutions een belangrijke rol gespeeld in de advisering omtrent en de bouw van de BODAC-pilot. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van het Innovatieprogramma microverontreinigingen uit water van STOWA (stichting onderzoek waterschappen) en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
RTV Drenthe heeft een mooi artikel geschreven over de resultaten van het pilot-onderzoek.
